چرخه قاعدگی، ممکن است همیشه قابل پیش بینی نباشد و پریود نامنظم جای نگرانی ندارد. طبیعی است که افراد تغییرات جزئی در طول چرخه داشته باشند یا دوره قاعدگی در آنها کمی سنگینتر یا سبکتر از دورههای قبلی باشد. بینظمیهای قاعدگی نسبتاً رایج هستند، و لازم نیست که سیکل قاعدگی را تا روز دقیق آن پیشبینی کنید تا طبیعی در نظر گرفته شود. در این مقاله به بررسی علائم، پیشگیری، تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
پریود نامنظم چیست؟
پریود نامنظم، معمولاً نشانه مشکل یا بیماری خاصی نیست. اما اگر پریودها، نامنظم شوند یا الگوی طبیعی قاعدگی در فرد تغییر کرده باشد، بهتر است با پزشک مشورت کند. دوره خونریزی در بانوان از اولین روزی که خونریزی آغاز شده حساب میشود و با شروع سیکل بعدی به پایان میرسد. پریود، معمولا ۲۸ روزه است و اگر خارج از این بازه (کمتر ۲۱ روز و بیشتر ۳۵ روز) اتفاق بیفتد، میتوان گفت که فرد دچار قاعدگی نامنظم شده است.
علل پریود نامنظم
الگوی طبیعی قاعدگی، به دلایل مختلفی دچار تغییر میشود، علل شایع این وضعیت عبارتاند از:
بلوغ: پس از بلوغ، چرخه پریودی دختران ممکن است نامنظم باشد. این امر معمولاً به دلیلعدم تعادل هورمونی در بدن است.
شروع یائسگی (معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی): در یائسگی، تولید هورمونهای جنسی متوقف میشود. در این مرحله، نامنظمی پریودی بسیار شایع است و دورههای پریودی زنان ممکن است بطور ناپیوسته، نامنظم و در فواصل زمانی متفاوت رخ دهد.
بارداری: عقب افتادن قاعدگی اغلب نشانه اولیه بارداری است و در دوره بارداری، زنان پریود نمیشوند. بعد از بارداری نیز امکان دارد قاعدگی برای مدتی نامنظم باشد.
قطع استفاده داروهای ضد بارداری: معمولا قرصهای ضد بارداری، چرخه پریود را منظم میکنند و قطع مصرف آن قبل از پایان دوره مصرف، میتواند منجر به نامنظم شدن قاعدگی شود.
کاهش یا افزایش وزن زیاد: تغییرات وزن بدن میتوانند تعادل هورمونی را تحت تاثیر قرار داده و الگوی پریود را تغییر دهند.
استرس و اضطراب: استرس و اضطراب میتوانند باعث اختلال در سیستم هورمونی میشود که در الگوی طبیعی پریود تاثیر میگذارد.
ورزش و فشار بیش از حد: فشار بیش از حد و تمرینات سنگین باعث عواملی مانند: تغییر در سطح هورمون، اختلال در چرخه تخمکگذاری و… شود. در نهایت این عوامل به نامنظمی پریود منجر میشوند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک: در این سندرم، تخمدانها مقادیر زیادی از هورمون آندروژن تولید میکنند. این هورمون از تخمکگذاری جلوگیری کرده و یا آن را به تاخیر میاندازد و باعث نامنظم شدن قاعدگی میشود.
اختلالات غده تیروئید: کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید و سایر اختلالات تیروئید یا غده هیپوفیز بر هورمونهای زنان تاثیر میگذارد. این مشکلات باعث میشود قاعدگی فرد نامنظم شود.
سرطان رحم و سرطان تخمدان: برخی از سرطانها میتوانند بر دوره قاعدگی فرد تأثیر بگذارند. تغییرات ممکن است شامل خونریزی شدیدتر از حد معمول یا عدم قاعدگی باشد.
آندومتریوز: آندومتریوز زمانی رخ میدهد که بافت آندومتر، در خارج از رحم رشد کند. اغلب بافت، خود را به تخمدانها یا لولههای فالوپ میچسباند و ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی، گرفتگی عضلات یا درد شدید قبل و در طول قاعدگی شود.
بیماری التهابی لگن: معمولاً توسط یک عفونت مقاربتی درمان نشده (STI) ایجاد میشود و بر دستگاه تناسلی زنان تأثیر میگذارد. باکتریها وارد واژن شما میشوند و به رحم و دستگاه تناسلی فوقانی شما سرایت میکنند. علائم PID شامل ترشحات شدید واژن با بوی نامطبوع، پریودهای نامنظم و درد لگن است.
نارسایی اولیه تخمدان: این عارضه در زنان زیر ۴۰ سال رخ میدهد که تخمدانهای آنها آنطور که باید عمل نمیکنند. این مشکل، در طول شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا مشکلات خود ایمنی رخ میدهد و باعث پریود نشدن یا نامنظم شدن آن میشود.
پیشگیری
روشهای جلوگیری از نامنظم شدن دوره قاعدگی عبارتاند از:
انجام ورزشهای سبک به صورت منظم
داشتن رژیم غذایی مغذی و مناسب
استراحت کردن به اندازه کافی
استفاده از تکنیکهای کاهش استرس
استفاده از قرصهای کنترل بارداری بر اساس دستورالعمل پزشک
تشخیص
پریود نامنظم معمولا توسط خود شخص قابل تشخیص است. با تغییر در الگوی طبیعی آن میشود به این نتیجه رسید که دوره قاعدگی نامنظم شده است. برای تشخیص دلیل نامنظم شدن سیکل قاعدگی، میتوان از برخی روشها استفاده کرد که عبارتاند از:
سونوگرافی لگن: سونوگرافی میتواند خونریزی نامنظم ناشی از فیبروم رحم، پولیپ رحمیا کیست تخمدان را تشخیص دهد.
بیوپسی آندومتر: در روش بیوپسی، نمونهای از بافت پوشش داخلی رحم زن برای انجام آزمایش برداشته میشود. این روش میتواند به تشخیص آندومتریوز، عدم تعادل هورمونی یا سلولهای پیش سرطانی کمک کند.
هیستروسکوپی: روشی که به پزشک اجازه میدهد تا داخل رحم زن را به منظور تشخیص و درمان علل خاصی از خونریزی غیرطبیعی بررسی کند.
درمان پریود نامنظم
درمان قاعدگی نامنظم، به دلیل ایجاد آن بستگی دارد، در شرایط معمول نیازی به درمان نیست. به صورت کلی، درمانهای نامنظم بودن دوره قاعدگی عبارتاند از:
دارو برای پریودهای نامنظم
داروها اغلب اولین درمان برای پریودهای نامنظم هستند. اگر دارو کمکی نکرد، پزشک احتمالا جراحی را توصیه میکند. داروهای احتمالی عبارتاند از:
داروهای کنترل بارداری هورمونی: خونریزی نامنظم یا شدید ناشی از PCOS،فیبروم رحم، آندومتریوز یا سایر شرایط پزشکی، با داروهای کنترل بارداری هورمونی، کنترل میشود. این داروها، به تنظیم چرخه قاعدگی کمک میکنند و آن را قابل پیش بینیتر میکنند.
ترانگزامیک اسید: دارویی که برای درمان خونریزی شدید قاعدگی تجویز میشود. فرد در ابتدای پریود یک قرص مصرف میکند تا خونریزی خود را کنترل کند.
مسکنها: ممکن است با مصرف مسکنهایی مانند: ایبوپروفن یا استامینوفن، بتوان درد یا گرفتگیهای خفیف تا متوسط را تسکین داد. بهتر است این کار را تحت نظر پزشک انجام دهید و از مصرف هرگونه دارو بدون تجویز پزشک، خودداری کنید.
آنتی بیوتیکها: اگر علت خونریزی نامنظم ناشی از عفونت باشد، ممکن است پزشک، مصرف آنتی بیوتیک را توصیه کند.
آگونیستهای هورمون آزاد کننده گنادوتروپین: این داروها اندازه فیبرومهای رحمی را کوچک میکنند و خونریزی شدید را کنترل میکنند، اما به طور موقت دوره قاعدگی شما را متوقف میکنند.
جراحی پریود نامنظم
بسته به شرایط، سن و اینکه فرد تصمیم به بارداری در آینده را دارد یا خیر، گزینههای درمانی جراحی وجود دارد. درمانهای جراحی عبارتاند از:
ابلیشن آندومتر: ابلیشن آندومتر روشی است که از گرما، سرما یا انواع مختلف انرژی برای از بین بردن بافتی که رحم را میپوشاند، استفاده میکند. این روشها موجب میشوند که فرد در طول دوره قاعدگی خونریزی کمتری داشته باشد.
میومکتومی: روشی برای برداشتن فیبرومهای رحمی است که علت خونریزی نامنظم است.
آمبولیزاسیون شریان رحمی: روشی که جریان خون را به رحم قطع میکند تا فیبرومهای رحمی متوقف شوند.
هیسترکتومی: در موارد شدید، ممکن است جراحی برای برداشتن بافت اضافی آندومتر که در لگن یا شکم رشد میکند، لازم باشد. اگر رحم به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است هیسترکتومی به عنوان آخرین راه حل مورد نیاز باشد.
کلام پایانی
پریود یا قاعدگی، فرآیند ماهیانه خونریزی و تخلیه بافتهای رحمی است که در زنان رخ میدهد. علت نامنظمی پریود، میتواند به دلایل مختلفی مانند: تغییرات هورمونی، استرس، اختلالات تنظیم وزن، بیماریهای تناسلی، نارسایی تخمدان و تغییرات شدید در وزن بدن باشد. در این مقاله، تمام نکات مهمی که درمورد قاعدگی نامنظم وجود دارد را بررسی کردیم.
سوالات متداول
تاخیر در پریود چقدر طبیعی است؟
تاخیرهای جزئی در پریود معمولا مشکلی ندارد. برخی از افراد قادر به پیش بینی قاعدگی خود در روز دقیق هستند، در حالی که برخی دیگر نمیتوانند.
پریودهای نامنظم چه زمانی بیشتر است؟
پریودهای نامنظم، زمانی که برای اولین بار قاعدگی شروع میشود (حدود ۹ تا ۱۴ سالگی) یا در دوران پیش از یائسگی (حدود ۵۰ سالگی یا درست قبل از یائسگی) شایعتر هستند.
نویسنده:
دکتر لیدا شفیعیان
جراح و متخصص زنان و زایمان ، نازایی و زیبایی
دکتر لیدا شفیعیان هستم ، متخصص و جراح زنان و زایمان ، نازایی و زیبایی . در سال 1393 مدرک دکترای حرفه ای خود را از دانشکده پزشکی تهران دریافت کرده ام . برای اطلاعات بیشتر در زمینه های جراحی های زنان ، خدمات زیبایی ، مراقبت های قبل/طی بارداری مشاوره در زمینه مسائل جنسی زنان،بی اختیاری ادراری ،عفونت های تناسلی(زگیل ،....) پیشنهاد می کنم از طریق شبکه های اجتماعی من رو دنبال کنید . امیدواریم از مطالب سایت لذت ببرید ...
دیدگاهتان را بنویسید