درد هنگام رابطه جنسی | علت + درمان کامل

• مقالات

• ۳ آبان ۱۴۰۲

درد در حین رابطه جنسی یکی از مشکلات رایج در زنان است. به ویژه در زنانی که به‌تازگی زندگی جنسی را شروع کرده‌اند، شایع‌تر است و ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل اساسی باشد. اگر شما نیز جزو آن دست از افرادی هستید که در هنگام رابطه جنسی درد دارید، نباید این مسئله را نادیده بگیرید و به فکر علت و درمان آن باشید. در این بخش همراه ما باشید تا در مورد جزئیات درد هنگام رابطه جنسی صحبت کنیم.

درد هنگام رابطه جنسی

دردهای مکرر و مداوم در اندام تناسلی در حین رابطه جنسی، اختلال درد جنسی یا دیسپارونی نامیده می‌شود. بیش از دو سوم زنان در مقطعی از زندگی خود رابطه جنسی دردناکی را تجربه می‌کنند. درد هنگام رابطه جنسی به دو گروه طبقه بندی می‌شود:

• دیسپارونی اولیه: این یک مشکل دردناک رابطه جنسی است که در اولین رابطه جنسی وجود دارد. معمولاً به دلایل روانی به عنوان ترس شب اول شروع می‌شود و افزایش می‌یابد مگر اینکه درمان شود.
• دیسپارونی ثانویه: این یک مشکل مقاربتی دردناک است که پس از یک زندگی جنسی نسبتاً عادی رخ می‌دهد. پس چرا فردی که قبل از رابطه جنسی دردی نداشت، در حین مقاربت دچار درد می‌شود؟ اغلب این درد ممکن است به دلیل یک مشکل جدید زنانه ایجاد شود. به عنوان مثال، به علت ابتلا به یک عفونت جدید یا یک کیست تازه ظاهر شده.

علت درد هنگام رابطه جنسی چیست؟

شایع‌ترین علل دیسپارونی عبارت‌اند از:

• عفونت‌های ناحیه واژن یا فرج، آبسه بارتولین، تبخال تناسلی یا زگیل
• تنگی‌های آناتومیکی مادرزادی در پرده بکارت یا ورودی واژن
• سندرم وستیبولیت ولوار
• بهبود ضعیف بافت‌ها پس از زایمان یا جراحی واژن
• کاهش ترشحات واژن، خشکی واژن و آسیب بافتی ناشی از کمبود هورمون استروژن در دوران یائسگی
• افتادگی رحم، افتادگی مثانه (سیستوسل) یا افتادگی دیواره پشتی واژن (رکتوسل)
• واکنش آلرژیک به کاندوم مورد استفاده در هنگام مقاربت جنسی
• چسبندگی‌هایی که به دلیل آندومتریوز یا اعمال قبلی در ناحیه لگن ایجاد می‌شوند.
• ساختارهای توموری متعلق به واژن، فرج یا سایر اندام‌های لگنی
• خشکی واژن
• بیماری‌های مزمن مقعد و رکتوم: شقاق مقعد، فیستول، بواسیر، بیماری‌های التهابی مزمن روده یا یبوست
• مشکلات روانی، تجربیات بد جنسی، افسانه‌ها در مورد زندگی جنسی، واژینیسموس

واژینیت

واژینیت، عفونتی است که بیشتر باعث ایجاد مقاربت جنسی دردناک سطحی می‌شود. میکروارگانیسم‌های اصلی که باعث واژینیت می‌شوند، انگل‌هایی به نام گاردنرلا واژینالیس، کاندیدا (گونه‌های قارچی) و تریکوموناس واژینالیس هستند. اگرچه میکروب‌هایی که باعث واژینیت می‌شوند معمولاً علائم ناراحت‌کننده‌ای مانند خارش و ترشح در واژن ایجاد می‌کنند، اما این عفونت‌ها معمولاً به سمت رحم و تخمدان‌ها پیشرفت نمی‌کنند. شکایات ممکن است خودبه‌خود با بهبود فلور که محیط طبیعی محافظ واژن را تشکیل می‌دهد، برطرف شود.

عفونت تریکوموناس

باعث ترشحات بدبو، کف آلود و سبزرنگ واژن و خارش در زنان می‌شود. در مردان بدون علامت است. جدا از رابطه جنسی، از توالت‌های عمومی نیز قابل انتقال است. از آنجایی که انگل‌ها می‌توانند روی لب‌ها نیز رخ دهند، درمان‌های منطقه‌ای ممکن است ناکافی باشند. در درمان از آنتی‌بیوتیک‌های گروه مترونیدازول استفاده می‌شود.

واژینوز باکتریایی

 عامل ایجادکننده آن باکتری گاردنرلا واژینالیس است. از طریق رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. این ترشحات با ترشحات خاکستری‌رنگ و بدبو ظاهر می‌شود که پس از آمیزش جنسی آشکار می‌شود. می‌توان از داروهای موضعی حاوی مترونیدازول در درمان استفاده کرد.

در مورد روش‌های بهبود عملکرد جنسی بیش‌تر بخوانید!

دلایل روانی درد هنگام آمیزش جنسی   

واژینیسموس یک علت روانی درد جنسی است. درد در حین رابطه جنسی ممکن است به دلیل مشکلات ساختاری و روانی ایجاد شود. به خصوص مشکل واژینیسموس عامل درد روانی جنسی است. به دلیل اینکه انقباضات کنترل نشده واژن به طور کامل فروکش نمی‌کند، ممکن است در حین مقاربت احساساتی مانند درد و سوزش ایجاد شود. در این مورد از روش‌های درمان شناختی رفتاری برای درمان استفاده می‌شود.

علل ارگانیک (ساختاری) درد در هنگام آمیزش جنسی

شایع‌ترین علل درد در هنگام مقاربت جنسی، دلایل ارگانیک، غیر روانی، ساختاری (فیزیکی) است. برخی از این مشکلات ساختاری، بعدها پدیدار می شوند و برخی از آنها مدت‌ها پیش، بدون علائم در بدن وجود داشته‌اند. در این خصوص باید دستگاه تناسلی به طور کامل بررسی شود تا اختلالات ساختاری تشخیص داده شوند.

سندرم وستیبولیت ولوار (VVS)

سندرم وستیبولیت ولوار (VVS)، وضعیتی است که با قرمزی و حساسیت به درد در ناحیه مجاور پرده بکارت بین فرج و واژن ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به سندرم وستیبولیت ولوار (VVS) از درد شدید در هنگام مقاربت با شریک زندگی خود رنج می‌برند. دردی که آنها تجربه می‌کنند، درد شدیدی است.

سندرم وستیبولیت ولوار (VVS) یکی از شایع‌ترین علل ارگانیک (فیزیکی) مقاربت جنسی دردناک است. در سندرم وستیبولیت ولوار، درد سطحی است و تنها در ورودی واژن احساس می‌شود. دلیل آن به‌وضوح مشخص نیست. تشخیص این مشکل تنها در نتیجه ارزیابی زنان انجام می‌شود. روش درمان آن، این است که پوست سطحی آن ناحیه را با یک عمل جراحی ساده که کمتر از 10 تا 15 دقیقه طول می‌کشد، بردارید.

ولویت

در زنان، ناحیه تناسلی خارجی «فرج» نامیده می‌شود. مشکلات میکروبی (عفونی) و غیر میکروبی (التهابی) فرج را “ولویت” می‌نامند و در این حالت ممکن است در هنگام رابطه جنسی باعث احساس درد شود.

شرایط عفونی فرج شامل کاندیدا ولوویت (عفونت قارچی)، تبخال نوع 2 (تبخال تناسلی) و عفونت HPV (زگیل تناسلی) است. پاتولوژی‌های غیرعفونی (التهابی) فرج شامل لیکن اسکلروزوس، پسوریازیس و اگزما است. لیکن اسکلروزوس یک بیماری التهابی است که با آتروفی (چروکیدگی) در ناحیه تناسلی خارجی خود را نشان می‌دهد.

تنگی ورودی واژن

در نتیجه برخی دلایل مادرزادی یا هورمونی، واژن و فرج ممکن است کوچک‌تر از حد طبیعی باشد و در این صورت ممکن است مقاربت دردناک باشد.

خشکی واژن

در زنان، مقاربت ممکن است به دلیل هورمون پرولاکتین اضافی (هورمون شیر) ترشح شده از غده هیپوفیز (هیپرپرولاکتینمی) و کاهش رطوبت واژن در دوران شیردهی پس از تولد مشکل‌ساز شود. خشکی واژن که به دلیل کمبود ترشحاتی که واژن را روان‌کننده می‌کند در نتیجه بی‌میلی جنسی، افسردگی و خصوصیات ساختاری فردی ایجاد می‌شود، ممکن است باعث دیسپارونی سطحی شود.

یائسگی

زنان یائسه از دیسپارونی به دلیل کمبود هورمون استروژن شکایت دارند که استحکام و روان‌سازی اپیتلیوم واژن را فراهم می‌کند. این مشکل با هورمون درمانی یائسگی به راحتی قابل‌اصلاح است؛ زیرا دادن استروژن به زنان یائسه باعث افزایش جریان خون در واژن و کلیتوریس می‌شود.

سایر شکایات جنسی که اغلب در نتیجه افزایش سن و یائسگی با آن مواجه می‌شوند، عبارتند از:

• از دست دادن میل جنسی
• مقاربت جنسی دردناک
• کاهش پاسخ جنسی
• مشکل در رسیدن به ارگاسم (آنورگاسمی)
• کاهش حساسیت تناسلی

علاوه بر این، کاهش سطح تستوسترون پس از یائسگی باعث کاهش برانگیختگی جنسی، میل جنسی و ارگاسم می‌شود.

عمل‌های جراحی

دیسپارونی پس از عمل سفت کردن واژن، هیسترکتومی واژینال (برداشتن رحم از پایین)، عمل افتادگی مثانه (کلپورافی) و عمل پرولاپس رکتوم (آخرین قسمت روده) نیز مشاهده می‌شود.

برش طبیعی زایمان (episio)

برش‌هایی که برای بیرون آمدن راحت سر نوزاد در هنگام زایمان طبیعی ایجاد می‌شود، «اپیزیوتومی» یا «برش اپیزیو» نامیده می‌شود. اگر برش‌های اپیزیوتومی به‌درستی ترمیم نشوند، ممکن است در آینده مشکلاتی را در حین مقاربت ایجاد کنند. اگر پرده بکارت ضخیم یا لبه‌دار باشد، مقاربت ممکن است دردناک باشد.

دیسپارونی عمیق

دیسپارونی عمیق، احساس درد در ناحیه تحتانی کشاله ران یا ناحیه شکم پس از ورود کامل آلت تناسلی به واژن است. این مشکل معمولاً به دلیل بیماری‌های زنان است. بیماری‌های مربوط به رحم، تخمدان‌ها، لوله‌ها و پایین شکم می‌توانند باعث دیسپارونی عمیق شوند. دلایلی که منجر به دیسپارونی عمیق می‌شود در زیر ذکر شده است.

اندومتریوز

این یک بیماری است که باعث ایجاد چسبندگی در شکم می‌شود. آندومتریوز، اختلالی است که می‌تواند باعث مشکلاتی مانند درد در حین مقاربت، قاعدگی دردناک (دیسمنوره) و ناباروری (ناتوانی در باردارشدن) شود. تشخیص قطعی با لاپاراسکوپی انجام می‌شود.

سیستیت

سیسیت، عفونت مثانه است که علائمی مانند تکرر دردناک ادرار، سوزش در هنگام ادرار و درد در هنگام آمیزش جنسی ایجاد می‌کند. سیستیت بینابینی نیز می‌تواند باعث درد در حین مقاربت شود. در صورت درمان عفونت می‌توان علائم را به طور کامل از بین برد.

فیبروم‌ها

فیبروم‌ها که از بافت عضلانی رحم منشأ می‌گیرند، بسته به اندازه و محل آنها ممکن است در حین مقاربت باعث درد شوند. برای آشنایی بیشتر و درک کامل این علت، توصیه می‌کنیم تا مقاله فیبروم رحم را مطالعه فرمایید.

کیست تخمدان

کیست‌هایی که از تخمدان‌ها منشأ می‌گیرند، می‌توانند به دلیل ضربه در حین مقاربت باعث درد در ناحیه کشاله ران شوند. برای آشناییی بیشتر مقاله انواع کیست تخمدان را مطالعه کنید.

PIH (بیماری التهابی لگن)

مقاربت جنسی در مواردی مانند بیماری‌های التهابی پوشش داخلی رحم (اندومتریت)، عفونت لوله‌ها (سالپنژیت، آدنکسیت) یا عفونت تخمدان‌ها (اوفوریت) نیز دردناک است. نام کلی همه این عفونت‌ها، PIH (بیماری التهابی لگن یا بیماری التهابی لگن) است. با یک معاینه ساده زنان و انجام آزمایشات می‌توان تشخیص قطعی داد.

علل رابطه جنسی دردناک را شناسایی کنید!

مهم است که به طور کامل علل رابطه جنسی دردناک را مشخص کنید. زیرا بر این اساس یک روش درمانی مشخص می‌شود و درمان آغاز می‌شود؛ بنابراین معاینه زنان و زایمان توسط متخصص زنان در اولین پذیرش بیمار از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

هنگامی که علت یا علل رابطه جنسی دردناک به طور کامل مشخص شد، می‌توان درمان دائمی را در مدت زمان بسیار کوتاهی با روش‌های درمانی خاص خود ارائه داد. درمان‌ها می‌توانند بسیار متفاوت باشند، از درمان‌های حمایتی روان‌شناختی گرفته تا روش‌های دارویی یا جراحی. گاهی اوقات مشکل، منشأ جسمی و روانی دارد و نیاز به درمان‌های ترکیبی است.

درد هنگام رابطه جنسی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص قطعی درد در حین رابطه جنسی طی یک معاینه ساده زنان توسط یک متخصص زنان مجرب در درمان‌های جنسی انجام می‌شود و تنها چند دقیقه طول می‌کشد. علاوه بر این، این معاینه به تعیین محل، نوع و علت درد کمک می‌کند؛ بنابراین توصیه ما به زنانی که این مشکل را تجربه می‌کنند این است که قبل از شروع درمان، تحقیق خوبی انجام دهند و درمان را در مراکز مناسب شروع کنند.

علت دیسپارونی در بیمارانی که در معاینات زنان و زایمان هیچ علت ارگانیکی وجود ندارد و همه چیز طبیعی به نظر می‌رسد، روانی است و این مشکل بیشتر به عوامل روانی مؤثر بر ضمیر ناخودآگاه زن مربوط می‌شود. دیسپارونی‌های سطحی ممکن است دلایل روانی یا ارگانیک داشته باشند.

در مورد هایمنکتومی بیش‌تر بخواند!

رابطه جنسی دردناک چگونه درمان می‌شود؟

دیسپارونیا (درد در حین مقاربت) یک اختلال عملکرد جنسی است که توسط یک متخصص زنان باتجربه در درمان‌های جنسی قابل درمان است. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، برای اعمال درمان صحیح، تعیین علت دقیق و اعمال درمان با هدف آن ضروری است؛ بنابراین اولین ارزیابی زنان از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان‌ها شامل برخی درمان‌های دارویی، مداخلات جراحی، برخی جراحی‌ها در صورت لزوم و درمان‌های حمایت روان‌شناختی است.

برای کسانی که از رابطه جنسی دردناک شکایت دارند، نکته اصلی در درمان این است که علت درد آشکار شود. پس از آن، درمان‌های مناسب، درمان‌های جراحی، پزشکی یا جنسی می‌تواند برای علت زمینه‌ای برنامه‌ریزی شود.

داروهای مورد استفاده برای درمان دیسپارونی ممکن است بسته به مشکل زمینه‌ای متفاوت باشد. در واقع، در برخی موارد، اگر مشکل با دارو قابل درمان نباشد، ممکن است نیاز به درمان جراحی باشد. درمان دیسپارونی موقعیت‌های مقاربت جنسی ممکن است هرازگاهی مهم باشد. اگر درد بسته به موقعیت تغییر کند، ممکن است نشان‌دهنده پاتولوژی‌هایی در رحم، لوله‌ها یا تخمدان‌ها باشد.

بسیاری از بیمارانی که فکر می‌کنند راه حلی برای مقاربت دردناک وجود ندارد به همین دلیل از مراجعه به پزشک اجتناب می‌کنند. به همین دلیل، زنان زیادی هستند که سال ها با این مشکل زندگی می‌کنند و از آن رنج می‌برند. با این حال با درمان صحیح، مشکل به طور کامل حل می‌شود و عود نمی‌کند.

کلام آخر

درد در حین رابطه جنسی، زمینه را برای کاهش رضایت جنسی در زنان و کاهش دفعات آمیزش جنسی فراهم می‌کند و بی‌میلی جنسی به‌مرورزمان ایجاد می‌شود. این وضعیت به‌تدریج برای هر دو زوج در رابطه جنسی مشکل‌ساز می‌شود؛ بنابراین، اگر در حین رابطه جنسی دچار درد شدید، بیش از این معطل نکنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید!