تنبلی تخمدان، بررسی علت، علائم و درمان

• بیماری های زنان

• ۲۴ اسفند ۱۴۰۱

یکی از شایع‌ترین بیماری‌‌هایی که زنان را در سنین باروری درگیر می‌کند، تنبلی تخمدان است. اگر به پزشک مراجعه کرده‌اید و متوجه شده‌اید به چنین بیماری مبتلا هستید و یا اگر در مورد این بیماری کنجکاوید، این بخش را به طور کامل مطالعه کنید تا با علائم تنبلی تخمدان، علت ایجاد تنبلی تخمدان و درمان تخمدان پلی کیستیک آشنا شوید.

تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک چیست؟

تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان با حضور زیاد فولیکول‌های کوچک و غیرفعال مشخص می‌شود که به آنها میکروکیست می‌گویند. منشا این عارضه ماهیتی زنانه و غیر هورمونی دارد و به راحتی با یک سونوگرافی ساده قابل تشخیص است. بر اساس آخرین آمار، از هر چهار زن یک نفر به ویژه در محدوده سنی بین 20 تا 30 سال از تخمدان پلی کیستیک رنج می‌برد. در برخی موارد این وضعیت می‌تواند منجر به مشکلات در تخمک گذاری یا تاخیر در چرخه قاعدگی شود. در صورت بروز این دوره‌ها، توصیه می‌شود برای ارزیابی وضعیت کلی دستگاه تناسلی به یک متخصص زنان مراجعه کنید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

تخمدان‌ها بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند که مسئول تولید هورمون‌های جنسی و تخمک هستند. اگر فولیکول‌ها در مرحله کیست باقی بمانند و تخمدان نتواند هورمون‌های ضروری برای بالغ شدن تخمک‌ها را ایجاد کند، به این حالت تنبلی تخمدان گفته می‌شود. مشخصه این امر وجود تعداد زیادی فولیکول (به طور کلی بیش از هشت عدد) است که خفته باقی می‌مانند. البته باید توجه داشت که تنبلی تخمدان را نباید با سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) که اغلب با آن مرتبط است، اشتباه گرفت.

تنبلی تخمدان، یک بیماری نیست، بلکه یک ویژگی است که یک زن می‌تواند با آن متولد شود و معمولاً مشکلات باروری ایجاد نمی‌کند. در حالی که سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری است که می‌تواند منجر به مشکل قابل توجهی در تخمک گذاری و مانع بارداری در آینده شود. در واقع سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل اصلی ناباروری زنان است که به دلیل سطوح غیر طبیعی FSH، LH، پرولاکتین و تستوسترون ناشی از این بیماری است.

علت تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک

علت تخمدان پلی کیستیک به طور کلی ژنتیکی است. از سوی دیگر، علل سندرم تخمدان پلی کیستیک، به طور کلی ناشناخته است، حتی اگر پزشکان و دانشمندان بر این باور باشند که انسولین اضافی، التهاب کم و یک عامل ارثی ممکن است نقش مهمی در ایجاد این بیماری داشته باشند.

علت درد در زیر شکم زنان چیست ؟ 

علائم تنبلی تخمدان

از شایع‌ترین علائم تنبلی تخمدان عدم وجود کامل چرخه قاعدگی (آمنوره) یا وجود یک چرخه بسیار نامنظم (الیگومنوره) است. علاوه بر این، سطوح بالای آندروژن‌ها و به ویژه تستوسترون و آندروستندیون می‌تواند منجر به پدیده‌هایی مانند:

• رشد قابل توجه و غیر طبیعی موها در صورت و قفسه سینه
• ریزش مو (آلوپسی)
• جوش و آکنه
• سبوم بیش از حد که می‌تواند خود را به شکل شدید درماتیت سبورئیک نشان دهد.
•  کیست‌های متعدد در قسمت زیر قشری تخمدان‌ها
• بزرگ شدن نسبی تخمدان‌ها
• اختلال در چرخه قاعدگی که با عدم تخمک گذاری مشخص می‌شود.

دقیقاً به دلیل تأثیر عدم تخمک گذاری، در بسیاری از موارد PCOS می‌تواند منجر به مشکلات باروری و دشوار شدن بارداری شود.

تخمدان پلی کیستیک و بارداری

همانطور که گفتیم، تخمدان پلی کیستیک می‌تواند باعث ناباروری در زنان شود. با این حال، این بدان معنا نیست که نمی‌توان اقدام به بارداری کرد. اگر فردی مبتلا به تخمدان پلی کیستیک مایل به بارداری باشد، متخصص زنان می‌تواند او را به درمان‌های خاص و یا به متخصصان باروری ارجاع دهد. در واقع، بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک در معرض خطر بیشتری برای ایجاد عوارض در دوران بارداری هستند، مانند:

• دیابت بارداری
• پره اکلامپسی
• زایمان زودرس
• سقط جنین خود به خود

بنابراین بهتر است این افراد تحت نظر متخصص زنان قرار گیرند.

همچنین مراقبت های دوران بارداری را مطالعه کنید !

تشخیص تنبلی تخمدان

تشخیص تنبلی تخمدان توسط پزشک زنان و بر اساس ترکیبی از معاینات بالینی، آزمایشگاهی و سونوگرافی انجام می‌شود. متخصص ابتدا سوالاتی در مورد چرخه قاعدگی، تغییر وزن و رشد مو از شما خواهد پرسید. زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک معمولا از پریودهای نامنظم، عدم قاعدگی یا دوره‌های طولانی بین دوره‌های قاعدگی شکایت دارند. متخصص زنان با بررسی نتایج آزمایش خون، سطح کلسترول، قند و هورمون مردانه را ارزیابی می‌کند. در معاینه سونوگرافی نیز وضعیت تخمدان‌ها بررسی می‌شود. در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، تخمدان‌ها بزرگ و حاوی تعداد زیادی کیست کوچک هستند.

درمان تنبلی تخمدان

درمان تخمدان پلی کیستیک معمولاً با یک سری تغییرات در سبک زندگی آغاز می‌شود. مطالعات مختلف نشان می‌دهد که بین تخمدان پلی کیستیک و چاقی رابطه مستقیم وجود دارد. بنابراین به زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک توصیه می‌شود ابتدا وزن خود را کاهش دهند و تناسب اندام خود را با ورزش منظم و رژیم غذایی مناسب حفظ کنند. کاهش وزن 5 تا 10 درصد به وضوح علائم تخمدان پلی کیستیک را کاهش می‌دهد. کاهش وزن و اصلاح شیوه زندگی همچنین می‌تواند به کنترل فشار خون و کلسترول و بهبود مقاومت به انسولین در زنان مبتلا به PCOS کمک کند.

پزشکان به زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک توصیه می‌کنند که پروتئین، میوه‌های سبز و سبزیجات بیشتری مصرف کنند و تا حد امکان از مصرف کربوهیدرات خودداری کنند. این رژیم می‌تواند به کاهش سطح انسولین و کنترل عوارض جانبی تنبلی تخمدان کمک کند. علاوه بر رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک باید از مصرف بیش از حد کافئین خودداری کنند و سیگار و الکل را کنار بگذارند. زیرا سیگار و الکل باعث افزایش سطح هورمون‌های مردانه و تشدید علائم تخمدان پلی کیستیک می‌شود.

در مورد پره اکلامپسی بیش‌تر بخوانید!

کلام آخر

تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی از شایع‌ترین اختلالات باروری است. در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، هورمون‌های مردانه بیش‌تر از حد طبیعی است و هورمون‌های زنانه کمتر ترشح می‌شوند. سطوح بالای هورمون‌های مردانه چرخه تخمک گذاری را مختل می‌کند و می‌تواند باعث مشکلات باروری شود.