پره اکلامپسی: علت، علائم، تشخیص و درمان آن!

• بیماری های زنان

• ۶ فروردین ۱۴۰۳

پره اکلامپسی که قبلا توکسمی نامیده می‌شد، به عنوان سمیت بارداری نیز شناخته می‌شود. این وضعیت با علائم فشار خون بالا، پروتئین در ادرار (پروتئینوری) و تورم (ادم) در اندام‌ها در زنان باردار مشخص می‌شود. علائم پره اکلامپسی می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در حالی که می‌تواند در اوایل یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد، احتمال بروز آن در مراحل پایانی بارداری بیشتر است. پره‌اکلامپسی معمولا بعد از هفته بیستم بارداری اتفاق می‌افتد و برای سلامت مادر و نوزاد کاملا خطرناک است. پره اکلامپسی‌ می‌تواند منجر به اکلامپسی شود که در برخی موارد می‌تواند کشنده باشد. بنابراین تشخیص صحیح پره‌اکلامپسی و شروع درمان بدون اتلاف وقت ضروری است.

پره اکلامپسی چیست؟

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی یک عارضه جدی بارداری است که از هفته بیستم بارداری شروع می‌شود که می‌تواند باعث فشار خون بالا و در نتیجه آسیب به سایر اندام‌ها در زنان بارداری شود که قبلاً فشار خون بالا نداشته‌اند. اگر مسمومیت بارداری در زمان مناسب تشخیص داده نشود و درمان نشود، می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. مسمومیت بارداری به عنوان یک اختلال فشار خون بالا گفته می‌شود که ممکن است در دوران بارداری رخ دهد. در زنانی که مسمومیت بارداری را تجربه می‌کنند، ممکن است به دلیل فشار خون بالا به سایر اندام‌ها نیز آسیب وارد شود.

علائم پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) چیست؟

علائم پره اکلامپسی شدید و خفیف ممکن است در هر مورد متفاوت باشد. دو مورد از علائم اولیه پره‌اکلامپسی عبارتند از؛ پروتئین در ادرار (پروتئینوری) و فشار خون بالا. این علائم را فقط با اندازه گیری فشار خون و آزمایش ادرار می‌توان فهمید. بنابراین بسیار مهم است که خانم باردار به طور منظم در معاینات قبل از زایمان شرکت کند. با وجود اینکه او احساس خوبی دارد، اما زمانی که برای معاینه می‌رود، شرایطی مانند پره اکلامپسی که معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد را می توان زودتر با آزمایش تشخیص داد. در برخی موارد، بدن ممکن است علائم پره‌اکلامپسی را نشان دهد که بدون مراجعه به بیمارستان قابل مشاهده است. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سردرد شدید یا مداوم
• تاری دید یا دیدن نورهایی که چشمک می‌زنند
• درد در ناحیه درست زیر دنده‌ها
• افزایش وزن ناگهانی
• حالت تهوع یا استفراغ
• دشواری در تنفس
• تورم ناگهانی صورت، دست‌ها یا پاها.

اگرچه بسیاری از موارد خفیف هستند، اما اگر تشخیص داده نشوند و درمان نشوند، این وضعیت می‌تواند برای مادر و نوزاد جدی شود. بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام پره اکلامپسی برای سلامت مادر و نوزاد مهم است.

چه چیزی باعث پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری) می‌شود؟

علت پره اکلامپسی در زنان باردار مشخص نیست. برخی از محققان استدلال می‌کنند که مشکلات پره اکلامپسی زمانی رخ می‌دهد که جفت زن باردار آنطور که باید کار نمی‌کند. برخی از محققان می‌گویند که سوءتغذیه یا داشتن چربی بدن زن باردار ممکن است به این بیماری کمک کند. نظریه دیگر این است که شرایط مربوط به جریان خون ناکافی به رحم می‌تواند منجر به پره‌اکلامپسی شود. مانند بسیاری از بیماری‌ها، عوامل ژنتیکی ممکن است در پیدایش پره‌اکلامپسی نقش داشته باشند. پره اکلامپسی یکی از چهار اختلال فشار خون است که در زنان باردار مشاهده می‌شود.

عوامل خطر برای پره‌اکلامپسی

پره اکلامپسی مشکلی است که علت آن به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، برخی از عوامل خطر شناخته شده است که ممکن است باعث بروز این مشکل شود. اگر این عوامل خطر در مادران باردار مشاهده شود، احتمال پره‌اکلامپسی افزایش می‌یابد. اما این بدان معنا نیست که هر مادر باردار با عوامل خطر به پره‌اکلامپسی مبتلا خواهد شد. عوامل خطر پره اکلامپسی را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:

• ابتلا به پره اکلامپسی در بارداری قبلی
• داشتن سابقه طولانی مدت فشار خون بالا
• وجود دیابت
• اگر مادر باردار از بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا APS (سندرم آنتی فسفولیپید) رنج می‌برد.
• داشتن یک تشخیص مرتبط با سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب
• وقتی مادر باردار بیش از 40 سال سن دارد
• هنگامی که مادر باردار پس از گذشت بیش از 10 سال از آخرین بارداری خود باردار می‌شود
• وقتی مادر باردار خیلی اضافه وزن دارد
• اگر مادر یا خواهرهای مادر باردار سابقه پره اکلامپسی داشته باشند.

در صورت داشتن عوامل خطر، می‌توانید با مشورت با متخصص خود و انجام معاینات منظم قبل از تولد از پره اکلامپسی پیشگیری کنید.

در مورد تنبلی تخمدان بیش‌تر بخوانید!

چگونه پره‌اکلامپسی تشخیص داده می‌شود؟

اگر فشار خون خانم باردار بالاتر از حد طبیعی باشد و حداقل یکی از علائم زیر مشاهده شود، خانم باردار مبتلا به پره اکلامپسی تشخیص داده می‌شود. این علائم عبارتند از:

• پروتئین بیش از حد در ادرار (پروتئینوری)
• عدم وجود پلاکت کافی در خون
• سطوح بالای مواد شیمیایی مرتبط با کلیه در خون
• سطوح بالای مواد شیمیایی مرتبط با کبد در خون
• مایع در ریه‌ها
• سردرد مداوم که با وجود مصرف دارو از بین نمی‌رود

هر مورد به خودی خود خاص است و پزشک بر اساس آن بیمار را ارزیابی می‌کند. به همین دلیل، پزشک متخصص ممکن است به طور مستقیم پره‌اکلامپسی را در یک بیمار که معیارهای تشخیصی را دارد تشخیص ندهد و ممکن است برای تایید تشخیص درخواست آزمایش‌های اضافی کند. این تست‌ها عبارتند از:

• آزمایش خون که پلاکت‌ها را بررسی می‌کند و مواد شیمیایی مرتبط با عملکرد کلیه و کبد را اندازه گیری می‌کند.
• آزمایش ادرار برای اندازه گیری میزان پروتئین در ادرار (اینکه آیا پروتئینوری وجود دارد)
• ممکن است سونوگرافی و آزمایش‌های مشابه برای مشاهده رشد کودک وجود داشته باشد.

روش‌های درمان پره‌اکلامپسی

تنها درمان شناخته شده برای پره‌اکلامپسی و اکلامپسی زایمان است. این بیماری‌ها با هیچ مراقبت یا دارویی قابل درمان نیستند. پزشک متخصص با مادر باردار صحبت می‌کند تا با ارزیابی عواملی مانند مدت زمان تولد نوزاد، وضعیت سلامتی نوزاد در رحم و شدت پره‌اکلامپسی، زمان تولد را تعیین کند. اگر کودک به اندازه کافی رشد کرده باشد (معمولاً در هفته 37 یا بالاتر)، متخصص ممکن است القای زایمان یا انجام سزارین را توصیه کند. در چنین مواردی، زایمان اغلب گزینه خوبی برای جلوگیری از تشدید پره‌اکلامپسی است. با این حال، در مواردی که نوزاد نزدیک به تولد نیست، مادر باردار و پزشک متخصص ممکن است منتظر بمانند تا نوزاد به اندازه کافی رشد کند تا با زایمان سالم به دنیا بیاید. پزشک متخصص می‌تواند پره اکلامپسی خفیف را طی این فرآیند درمان کند. در چنین مواقعی هر چه مادر به تولد نزدیکتر باشد برای نوزاد بهتر است.