چسبندگی داخل رحم یا سندرم آشرمن؛ علائم+ تشخیص و درمان قطعی

• نازایی

• ۲ دی ۱۴۰۲

چسبندگی داخل رحمی که سندروم آشرمن نیز نامیده می‌شود، یک وضعیت چسبندگی بین دیواره رحم به دلیل ضربه‌ای که به دلایل مختلف در رحم رخ می‌دهد، توصیف کرد. نام سندرم آشرمن از اسم اولین فردی که در تاریخ پزشکی تشخیص داده شد که چسبندگی داخل رحمی دارد، گرفته شده است. در ادامه به طور کامل در مورد علت چسبندگی رحم، نحوه تشخیص و درمان آن توضیح خواهیم داد. اگر مشکل چسبندگی رحم دارید و یا نسبت به این بیماری کنجکاو هستید، این بخش ر ا از دست ندهید.

سندرم آشرمن چیست؟

سندرم آشرمن یک وضعیت بیماری است که با وجود چسبندگی در رحم و شکایات مختلف در مورد این چسبندگی‌ها مشخص می‌شود. چسبندگی در رحم می تواند باعث بی‌نظمی قاعدگی و مشکلات ناباروری در فرد در نتیجه اختلال جزئی یا کلی لایه داخل رحمی شود. لایه داخلی رحم (آندومتر) لایه‌ای است که سطح داخلی رحم را می‌پوشاند، در هر سیکل قاعدگی در زنانی که در سنین باروری هستند، تحت تأثیر هورمون‌های تخمدانی ضخیم و تجدید می‌شود و به طور منظم با قاعدگی از بدن دفع می‌شود. این ناحیه لایه‌ای است که در زمان بارداری نوزاد را در خود جای ‌داده و محیط لازم را برای اتصال و رشد او فراهم می‌کند.

به عبارت ساده، لایه داخلی رحم از دو قسمت جلویی و پشتی تشکیل شده است که روی هم تا شده‌اند. اگرچه این دو قسمت در تماس نزدیک هستند، اما با دورشدن از یکدیگر به راحتی قابل‌جداشدن هستند. اگر این لایه به هر دلیلی آسیب ببیند، به خصوص سقط‌های مشکل‌ساز، ضربه یا دلایل دیگر، وقتی قسمت‌های جلویی و پشتی در یک ناحیه کوچک یا بزرگ به یکدیگر بچسبند، ناحیه چسبیده غیرقابل‌استفاده می‌شود و نمی‌تواند در تغییرات چرخه قاعدگی شرکت کند.

چرا چسبندگی داخل رحمی رخ می‌دهد؟

اگر برخی از مداخلات جراحی، جراحی‌ها و عفونت‌های اعمال شده روی رحم بر لایه عمیقی که مسئول بازسازی داخل رحم است تأثیر بگذارد، برخی از لایه‌های اسکار در حین ترمیم آسیب ایجاد شده، در رحم ایجاد می‌شوند. این لایه‌ها می‌توانند چسبندگی را در مکان‌های مختلف داخل رحم تشکیل دهند. خطر چسبندگی به ویژه پس از سقط ‌جنین‌ افزایش می‌یابد.

ایجاد عفونت در رحم در حین یا بعد از عمل یکی دیگر از عوامل خطر است. به خصوص در سقط جنین‌هایی که در شرایط مناسب و استریل انجام نمی‌شوند، عفونت در رحم ممکن است پس از برخی از روش‌هایی که عموم مردم برای ایجاد سقط خودبه‌خود به کار می‌برند، رخ دهد. اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، به‌احتمال زیاد این عفونت‌ها با چسبندگی بهبود می‌یابند.

علاوه بر این، جراحی‌های برداشتن میوم از رحم، عفونت در حین استفاده از اسپیرال و جراحی‌های هیستروسکوپی که به دلیل ناهنجاری‌های رحمی انجام می‌شود، از دیگر دلایلی هستند که می‌توانند باعث ایجاد چسبندگی در رحم شوند. به‌ندرت، عفونت سل که از طریق خون از ریه‌ها به رحم می‌رسد، ممکن است باعث چسبندگی در رحم نیز شود.

همچنین بخوانید: عفونت‌های باکتریایی و قارچی واژن

علائم چسبندگی داخل رحم یا سندرم آشرمن 

به طور کلی علائم چسبندگی شامل موارد زیر است:

•  عدم وجود خونریزی قاعدگی، مقدار کمی خونریزی قاعدگی یا قاعدگی دردناک باشد. این علائم ممکن است بسته به محل و تراکم چسبندگی‌های ایجاد شده در رحم متفاوت باشد.
•  ناتوانی در بچه‌دارشدن، ناباروری است. چسبندگی در رحم هم می تواند باعث ایجاد مشکل در عبور اسپرم شود و هم به دلیل بی‌نظمی در آندومتر یعنی رحم مانع از چسبیدن جنین به رحم شود.
• در برخی از بیماران ممکن است بعد از بارداری مشکلاتی ایجاد کنند. آنها می‌توانند در پیشرفت بارداری مشکلاتی ایجاد کنند و منجر به سقط مکرر شوند. در بارداری‌های بعدی، ممکن است باعث بارداری‌های پرخطری شوند که در آن جفت به لایه داخلی رحم می‌چسبد.

چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص چسبندگی داخلی رحم از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

• سونوگرافی
• HSG (فیلم رحم دارویی)
• سونوهیستروگرافی
• هیستروسکوپی

چسبندگی داخل رحم ممکن است همیشه در سونوگرافی معمول مشاهده نشود. اما در موارد مشکوک، نازکی، نامنظمی و درخشندگی در برخی نواحی ممکن است در پوشش رحم مشاهده شود. سونو هیستروگرافی که با تزریق آب به رحم انجام می‌شود، ممکن است مفیدتر باشد.

اگر ضخامت رحم در زمان‌های خاصی از سیکل قاعدگی کافی نباشد، می‌توانیم با سونوگرافی به آن مشکوک شویم، اما با فیلم رحم یا هیستروسکوپی می‌توان تشخیص واضحی داد. در مواردی که مشکوک به چسبندگی رحم با فیلم رحم باشد، هیستروسکوپی، یعنی ورود و معاینه رحم با کمک دوربین نوری، تشخیص را روشن می‌کند.

طبقه بندی چسبندگی‌های داخل رحمی

روش‌های درمانی چسبندگی داخل رحم یا سندرم آشرمن

مؤثرترین روش برای از بین بردن چسبندگی در رحم، هیستروسکوپی است. برای چسبندگی‌های خفیف می‌توان آن را در مطب انجام داد، در حالی که برای چسبندگی‌های متوسط ​​یا شدید باید در اتاق عمل و با بیهوشی انجام شود. داخل رحم با کمک یک آندوسکوپ که از طریق واژن وارد رحم می‌شود، مشاهده می‌شود. ساختار و چگالی چسبندگی‌ها تعیین می‌شود. سپس سعی می‌شود چسبندگی‌ها با کمک ابزار مناسب از بین بروند. هدف این است که داخل رحم به اندازه کافی گشاد شود و از شفاف‌بودن مسیر لوله‌ها اطمینان حاصل شود.

اگر در حین عمل مشکوک به موقعیت‌های خطرناک باشد یا اگر چسبندگی‌های بسیار متراکم وجود داشته باشد، ممکن است لازم باشد چسبندگی‌ها با لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تحت نظارت شکم برداشته شود.

مواردی که بعد از درمان باید در نظر بگیرید:

تعدادی از اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از ایجاد مجدد چسبندگی پس از درمان انجام می‌شود. از جمله قراردادن سیم‌پیچ در رحم و سپس استفاده از هورمون درمانی برای چندین ماه. علاوه بر این، برخی از ژل‌های ضد چسبندگی که پس از عمل در رحم قرار می‌گیرند نیز می‌توانند استفاده شوند. با این حال، باید در نظر داشت که با وجود این موارد، ممکن است دوباره چسبندگی ایجاد شود.

چسبندگی داخل رحم یا سندرم آشرمن با ناباروری مرتبط است؟

در حالی که چسبندگی‌های داخل رحمی در برخی از زنان از بارداری جلوگیری می‌کند، در برخی از زنان نیز می تواند باعث مشکلات سقط جنین شود. در طول روند طبیعی بارداری، سلول اسپرم باید در تخمدان‌ها بارور شود، به رحم برسد و به دیواره رحم بچسبد. با این حال، در سندرم آشرمن، بافت‌های رحم مانع از چسبیدن جنین به دیواره رحم به طور سالم می‌شوند. در نتیجه بارداری یا تولد اتفاق نمی‌افتد.

شکایات تجربه شده در رحم، یکی از مهم‌ترین واحدهای دستگاه تناسلی زنان، اغلب باعث بی‌نظمی قاعدگی و ناباروری می‌شود. برای یک سیستم تناسلی سالم، شرایط فیزیولوژیکی و بیولوژیکی (تعادل هورمونی) باید سالم باشد. به همین دلیل، زنان بالغ نباید معاینات دوره‌ای زنان و زایمان خود را نادیده بگیرند.