پیش یائسگی و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید!

• بیماری های زنان

• ۲۷ دی ۱۴۰۲

پیش یائسگی یک مرحله انتقالی از دوران باروری به دوران یائسگی است. در این مرحله، تخمدان‌ها کم‌ترین مقدار هورمون استروژن را تولید می‌کنند که منجر به تغییرات زیادی در دوره قاعدگی و فرآیند تخمک گذاری زنان می‌شود. این تغییرات همراه با علائم روانی و جسمی متفاوتی است که نوع و شدت آن‌ها بین زنان مختلف متفاوت است. در این مقاله، به شما در مورد مرحله پیش یائسگی، زمان شروع آن و علائم آن توضیح خواهیم داد.

پیش یائسگی چیست؟

یائسگی یک فرآیند چند مرحله‌ای دارد. یکی از این مراحل، پیش‌یائسگی است. در این مرحله، پریودی همچنان ادامه دارد، اما قاعدگی با نظم قبلی خود همخوانی ندارد. زیرا سطوح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره کاهش می‌یابد. این نوسانات هورمونی در دوران پیش‌یائسگی به‌طور کاملاً طبیعی اتفاق می‌افتد و نشانه‌ای از بیماری نیست. زمانی که به مدت ۱۲ ماه متوالی دیگر پریود نمی‌شوید، وارد مرحله یائسگی می‌شوید. مهم‌ترین تفاوت پیش‌یائسگی با یائسگی در این است که در دوران یائسگی دیگر هیچ پریود یا تخمک‌گذاری را تجربه نمی‌کنید.

علائم پیش یائسگی

علائم اولیه پیش‌یائسگی ممکن است به شکل‌های مختلفی ظاهر شود. به گفته دکتر لیدا شفیعیان، متخصص زنان و زایمان و نازایی، اختلال در چرخه قاعدگی از اولین نشانه‌های پیش‌یائسگی در زنان محسوب می‌شود. این اختلالات ممکن است به یکی از شکل‌های زیر تجربه شوند:

• پریود نامنظم: مثلاً اگر سیکل قاعدگی شما 28 روز است، ممکن است پریود شما زودتر از 21 روز یا دیرتر از 35 روز باشد.
• عدم پریود شدن در برخی از ماه‌ها
• خونریزی شدید در پیش‌یائسگی
• پریودهای سبک‌تر از معمول: تغییر در شدت خونریزی یا مدت زمان پریود.

همچنین، ممکن است علائمی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن، که از شایع‌ترین علائم یائسگی هستند، در این مرحله تجربه شوند. این علائم نشانگر شروع تغییرات در سطوح هورمونی و ورود به مرحله‌ای انتقالی هستند. علائم پیش‌یائسگی ناشی از کاهش تولید هورمون استروژن توسط تخمدان‌ها برای همه زنان به یک شکل بروز نمی‌کنند. رایج‌ترین علائم پیش از یائسگی عبارتند از:

پریودهای نامنظم

اگر طول چرخه قاعدگی شما هفت روز یا بیشتر تغییر کرده باشد، این وضعیت ممکن است نشانه پیش‌یائسگی باشد. اگر بین دو قاعدگی شما 60 روز یا بیشتر فاصله داشته باشد، این علائم احتمالاً دیده می‌شود.

گرگرفتگی

حدود 80% از زنان در دوران پیش از یائسگی گرگرفتگی را تجربه می‌کنند. شدت و مدت زمان گرگرفتگی ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد و ممکن است با عرق کردن شدید یا تعریق شبانه همراه شود.

مشکلات خواب

مشکلات خواب می‌تواند به علت گرگرفتگی و تعریق شبانه یا نوسانات هورمونی در این دوره رخ دهد.

نوسانات خلقی

افزایش تحریک‌پذیری، احساس خستگی، اضطراب و افسردگی علائمی از دوران پیش از یائسگی هستند که با مشکلات خواب و گرگرفتگی زنان تشدید می‌شوند.

مشکلات شناختی

حدود 60% از زنان در پیش‌یائسگی ممکن است با مشکلات شناختی مانند مشکلات حافظه، یادگیری و تمرکز روبرو شوند.

مشکلات واژینالی

کاهش سطح استروژن منجر به خشکی واژن، نازک شدن دیواره واژن و کاهش قابلیت ارتجاعی آن می‌شود و مشکلاتی مانند درد در حین یا بعد از روابط جنسی ایجاد می‌کند.

چربی خون بالا و عوارض آن

کاهش سطح استروژن ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب شود، که ممکن است به مشکلات قلبی و عروقی منجر شود.

هوس غذایی

تغییرات هورمونی ممکن است باعث هوس غذایی شود و تمایل به مصرف غذاهای شیرین، شور یا ناسالم را افزایش دهد.

مشکلات مثانه

کاهش سطح استروژن باعث افزایش عفونت‌های ادراری و واژینالی می‌شود و مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار یا تکرار ادرار را ایجاد می‌کند.

مدت زمان فرایند پیش یائسگی

پیش یائسگی یک مرحله طبیعی در زندگی زنان است که قبل از ورود به دوران یائسگی رخ می‌دهد. این دوره، معمولاً در دوران 40-45 سالگی شروع می‌شود، اما ممکن است در برخی زنان در سنین متفاوتی آغاز شود. مدت زمان پیش یائسگی ممکن است در هر زن متفاوت باشد.

علائم پیش‌یائسگی ممکن است شامل تغییرات در دوره قاعدگی، همراه با عدم قطعیت و نامنظمی، همچنین علائم دیگری مانند خشکی و التهاب واژن، اختلالات خواب، تغییرات مزاجی و افزایش خستگی باشد. مدت زمان پیش یائسگی ممکن است تا چند سال طول بکشد. برخی زنان ممکن است تنها چند ماه تا یک سال علائم پیش یائسگی را تجربه کنند. معمولاً، پس از یک تا دو سال از آخرین دوره قاعدگی، زنان وارد دوران یائسگی می‌شوند.

پیش یائسگی چگونه درمان می‌شود؟

درمان پیش یائسگی بستگی به علائم و شدت آن در هر فرد دارد. در برخی موارد، تغییرات سبک زندگی و تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش علائم پیش یائسگی کمک کند در مواردی که علائم پیش‌یائسگی شدیدتر باشد و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، روش‌های درمانی دیگر ممکن است مورد نیاز باشد. در ادامه، چند روش درمانی رایج برای پیش یائسگی ذکر شده است:

هورمون درمانی

در برخی موارد، مصرف هورمون‌های جنسی زنانه مانند استروژن و پروژسترون می‌تواند به کاهش علائم پیش یائسگی کمک کند. این هورمون‌ها می‌توانند به تنظیم دوره قاعدگی، کاهش گرگرفتگی و بهبود علائم دیگر کمک کنند. اما قبل از شروع هرگونه درمان هورمونی، مشاوره با پزشک الزامی است، زیرا هورمون درمانی ممکن است عوارض جانبی و ریسک‌هایی داشته باشد.

درمان غیرهورمونی

برخی از داروها مانند آنتی‌دپرسانت‌ها، گاباپنتین، ونلافاکسین و داروهای ضداضطراب ممکن است در کاهش علائم پیش یائسگی مؤثر باشند. این داروها می‌توانند به کاهش گرگرفتگی، بهبود خواب، کاهش اضطراب و افزایش خلق و خو کمک کنند. همچنین، مکمل‌های گیاهی مانند سویا و عصاره‌های گیاهی ممکن است در برخی از موارد مفید باشند.

روش‌های طبیعی

تغییرات سبک زندگی مانند تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس و خواب کافی می‌تواند به کاهش علائم پیش یائسگی کمک کند. مصرف مواد مخدر و الکل را به حداقل برسانید و از سیگار کشیدن خودداری کنید.

درمان تحت نظر پزشک

در مواردی که علائم پیش یائسگی شدید و درمان‌های معمول مؤثر نباشند، پزشک ممکن است روش‌های درمانی دیگری مانند تزریق هورمون، روش‌های جراحی یا روش‌های دیگراز جمله برنامه‌های درمانی مانند تراپی هورمونی قرار دهد. همچنین، در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای دیگر را تجویز کند که برای کاهش علائم پیش‌یائسگی مؤثر باشند.

بهتر است که برای درمان پیش‌یائسگی با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما می‌تواند بر اساس علائم شما و وضعیت سلامتی شما، بهترین روش درمانی را تعیین کند و شما را راهنمایی کند.