کیست سینه زنان و درمان آن

• مقالات

• ۱۴ تیر ۱۴۰۲

به ساده‌ترین عبارت، کیست‌های سینه، کیسه‌های پر از مایعی هستند که در داخل سینه تشکیل می‌شوند. از آنجایی که سینه یک اندام ترشحی است، مشاهده کیست در سینه بسیار رایج است. کیست‌هایی که در نتیجه بزرگ شدن مجاری غدد پستانی در پستان ایجاد می‌شوند، معمولاً به سرطان تبدیل نمی‌شوند و به صورت خوش خیم مشاهده می‌شوند. در برخی از زنان به دلیل ساختار کیستیک، بیش از یک کیست دیده می‌شود. کیست در سینه‌ها معمولاً شبیه یک خوشه انگور یا یک بادکنک پر از آب است. با این حال، گاهی اوقات این کیست‌ها می‌توانند به مرور زمان به بافتی سفت تبدیل شوند. در چنین مواردی ممکن است نیاز به پیگیری بیشتری باشد. در صورت مشاهده ساختاری متفاوت از حالت طبیعی در بافت پستان، توصیه می‌شود برای انجام معاینات و آزمایشات لازم به متخصص زنان مراجعه کنید.

کیست سینه چیست؟

کیست در سینه، وضعیتی است که معمولاً در نتیجه تجمع مایع در بافت پستان ایجاد می‌شود. اگرچه نوسانات در سطوح هورمونی در بدن زنان مسئول تشکیل کیست پستان است، اما علت اصلی این وضعیت هنوز به طور کامل مشخص نشده است. ساختار‌های کیستیک دایره‌ای شکل و پر از مایع از رایج‌ترین ساختار‌ها در موارد توده سینه هستند. این ساختار‌های کیست به ویژه در زنان در دهه ۴۰ زندگی مشاهده می‌شود. کیست سینه نیز به ندرت در مردان ممکن است رخ دهد. کیست‌ها همچنین می‌توانند در برخی افراد به صورت ساختار‌های بسیار کوچکی به نام میکروکیست تشکیل شوند. این ساختار‌های کوچک کیست را فقط می‌توان با معاینات تصویربرداری پستان آشکار کرد.

دلایل ایجاد کیست در سینه  زنان چیست؟

مواجهه با کیست در سینه بسیار شایع است. این وضعیت ممکن است به دلایل ساده‌ای مانند تغییرات هورمونی رخ دهد. اگرچه بیش از ۸۰ درصد کیست‌های سینه خوش خیم هستند، اما احتمال بدخیم بودن آن باید درنظر گرفته‌‎شود. برای افرادی که در سینه خود، کیست پیدا می‌کنند، کاملاً طبیعی است که از این وضعیت احساس ناراحتی و نگرانی کنند. در صورت ایجاد کیست در سینه‌ها، متشکل از ساختار‌هایی مانند بافت غده‌ای، بافت همبند، غده پستانی، مجاری شیر و بافت چربی، اندازه هر دو سینه ممکن است تغییر کند. در ایجاد یک ساختار سخت و کیستیک، این ساختار‌ها متفاوت از بافت طبیعی پستان احساس می‌شوند. عواملی که ممکن است در ایجاد کیست در پستان مؤثر باشد را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:

• تغییرات هورمونی که در طول چرخه قاعدگی رخ می‌دهد.
• انسداد در مجاری شیر
• ایجاد عفونت در بافت پستان

به طور معمول یک کیست خوش خیم پستان را می‌توان به راحتی بین انگشتان حرکت داد. از طرفی در صورت وجود کیست بدخیم در توده‌های غیر متحرک و چسبیده به بافت پستان باید با بررسی‌های بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.

علائم کیست در سینه زنان چیست؟

علائم کیست در پستان ممکن است بسته به نوع و ویژگی‌های ساختارکیست متفاوت باشد. کیست‌های ساده سینه به شکل کیسه‌های شفاف پر از مایع هستند که در بافت سینه ایجاد می‌شوند و معمولاً به صورت یک توده صاف زیر پوست احساس می‌شوند. برخی از کیست‌های سینه بدون درد هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است خود را به عنوان ساختار‌های بسیار دردناک نشان دهند. بررسی‌های سونوگرافی کیست‌های پستان نشان می‌دهد که اندازه کیست‌های ساده به طور کلی بین 2.5 تا 5 سانتی‌متر متغیر است. کیست‌های بزرگ‌تر از این اندازه ممکن است بافت‌های اطراف را فشرده کرده و باعث ایجاد ناراحتی‌های مختلف در پستان شوند.

کیست پستان، یک نوع کیست پیچیده است که در داخل آن مقداری مایع، پروتئین، خون و سلول‌های اپیتلیال وجود دارند. این نوع کیست‌ها در سونوگرافی به صورت اکوژنیک نمایان می‌شوند و بنابراین باید با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرند.

کیست‌ها که ما آن‌ها را کیست‌های پیچیده می‌نامیم، دارای یک دیواره ضخیم و یک بخش ضخیم‌تر از 0.5 میلی‌متر در داخل کیست و ساختار گره‌ای هستند که به داخل کیست امتداد می‌یابد. در این نوع کیست‌ها، پیگیری بسیار دقیق و تشخیص افتراقی ساختار جامد درون کیست ممکن است با بیوپسی سوزنی ضخیم مورد نیاز باشد.

آیا کیست سینه می‌تواند باعث درد شود؟

هنگامی که ساختار‌های کیست در پستان به شکل کیست‌های ساده هستند، معمولاً احساس درد ایجاد نمی‌کنند. باید در نظر داشت که اگر کیست کاملاً بزرگ باشد و به طور ناگهانی ظاهر شود، اگر دیواره عفونی شود و محتویات کیست آبسه شود، ممکن است درد ایجاد شود.

تفاوت بین کیست و توده در سینه

اگرچه تفاوت‌هایی بین کیست و توده در سینه وجود دارد. باید در نظر داشت که برخی از این تفاوت‌ها قادر به ایجاد تمایز کامل بین کیست و توده نیستند. در حالی که ممکن است ویژگی‌هایی مانند درد، صاف بودن لبه، نرمی، تحرک و تغییرات در چرخه و ساختار قاعدگی در کیست پستان وجود داشته باشد، تومور‌های سینه اغلب می‌توانند به صورت توده‌های بدون درد، سخت و غیر متحرک ظاهر شوند که مستقل از دوره قاعدگی هستند.

کیست سینه چند سانتی‌متر باشد، خطرناک است؟

هیچ محدوده اندازه‌ای وجود ندارد که برای کیست سینه ایمن در نظر گرفته شود. آن‌ها ممکن است تنها زمانی درد ایجاد کنند که کیست‌ها به اندازه 2 تا 3 سانتی‌متر برسند یا به سرعت رشد کنند. هر کیستی که توسط خود فرد تشخیص داده می‌شود باید توسط پزشک متخصص ارزیابی شود و در نتیجه بررسی‌های بیشتر مشخص شود که ساختار موجود خوش خیم یا بدخیم است.

انواع کیست در سینه چیست؟

کیست سینه ساده: در این نوع کیست سینه، دور سینه صاف است، ساختار عروقی تشکیل نشده است و هیچ شانسی برای تبدیل شدن به سرطان وجود ندارد.

کیست پیچیده سینه: کیست پیچیده سینه به معنای ترکیبی از چند کیست کوچک است که با هم تشکیل یک خوشه یا یک واحد بزرگ‌تر را می‌دهند. در این نوع کیست، چندین بخش کوچک‌تر به صورت جداگانه وجود دارند که به هم متصل شده‌اند و به عنوان یک کیست بزرگ‌تر شناخته می‌شوند.

کیست با بیرون زدگی روی دیواره سینه: برآمدگی از دیواره کیست به داخل کیست، وقوعی است که می‌تواند مورد توجه تحقیقات سرطان قرار گیرد و نیازمندی به انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه است. در این حالت، بررسی‌های علمی برای درک بهتر این پدیده و ارائه روش‌های مناسب برای تشخیص و درمان ممکن است ضروری باشد.

کیست سینه با محتوای متراکم: گاهی اوقات مایع موجود در کیست سینه می‌تواند بسیار متراکم باشد. به این نوع توده‌ها، کیست سینه متراکم می‌گویند. معاینه مشخص نمی‌کند که آیا این توده پر از مایع است یا پر از سلول؛ بنابراین باید به طور منظم در فواصل زمانی کوتاه دنبال شود.

کیست سینه با ساختار داخلی نامنظم: در این نوع کیست ممکن است خونریزی در داخل کیست ایجاد شود یا بقایای بافتی وجود داشته باشد. مایع داخل کیست نامنظم است و باید به دقت پیگیری شود.

آیا کیست سینه به سرطان تبدیل می‌شود؟

وجود کیست در سینه، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهد. با این حال، کیست‌ها می‌توانند پیدا کردن توده‌های جدید در سینه یا سایر تغییراتی که ممکن است نیاز به ارزیابی توسط پزشک داشته باشند را دشوار کنند. سینه‌های شما ممکن است در طول دوره قاعدگی شما توده‌دار و دردناک باشد، بنابراین برای شما بسیار مهم است که بدانید سینه‌هایتان در طول سیکل قاعدگی چه احساسی دارند، شما می‌توانید در این باره با پزشک خود مشورت کنید.

ساختار کیستیک در سینه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معاینه پستان اولین قدم برای تشخیص است. سیستم‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی سینه یا ماموگرافی، آسپیراسیون با سوزن ظریف یا بیوپسی پستان ممکن است در برخی موارد خاص توصیه شود. پزشک، شما را در جریان تمام کار‌هایی که باید در مرحله تشخیص انجام شود، می‌گذارد.

معاینه سینه

پس از گوش دادن به علائم و سابقه سلامتی شما، پزشک شما، توده پستان را به صورت فیزیکی معاینه می‌کند و سایر ناهنجاری‌های پستان را در صورت وجود تشخیص می‌دهد. زمانی که پزشک با معاینه فیزیکی بالینی پستان نتواند تشخیص دهد که توده پستان کیست است یا خیر، ممکن است درخواست معاینه بیشتر کند. این معمولاً یک تصویربرداری یا آسپیراسیون با سوزن ظریف خواهد بود.

سیستم‌های تصویربرداری

ماموگرافی

کیست‌های بزرگ و خوشه‌های کیست‌های کوچک معمولاً با ماموگرافی قابل مشاهده هستند. با این حال، مشاهده میکروکیست‌ها در ماموگرافی دشوارتر است.

سونوگرافی قفسه سینه

این سیستم تصویربرداری می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که یک توده در سینه مایع است یا جامد. یک ناحیه پر از مایع معمولاً نشان دهنده کیست سینه است. توده‌ای که سفت به نظر می‌رسد به احتمال زیاد یک توده غیرسرطانی است، اما باید از نظر سرطان سینه ارزیابی و بررسی شوند.

پزشک شما ممکن است یک توده جامد را برای بررسی بیشتر به بیوپسی ارجاع دهد. اگر پزشک شما توده‌ای را در سینه احساس کند، ممکن است مرحله تصویربرداری را نادیده بگیرد و یک آسپیراسیون با سوزن ظریف برای تخلیه مایع و رفع کیست انجام دهد.

آسپیراسیون با سوزن ظریف

در حین آسپیراسیون با سوزن ظریف، پزشک یک سوزن ظریف را به داخل کیست سینه وارد می‌کند و مایع انباشته شده را بیرون می‌کشد. این کار با استفاده از سونوگرافی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سوزن به درستی قرار داده شده است.

• اگر مایع بیرون بیاید و توده سینه از بین برود، پزشک ممکن است فوراً کیست سینه را تشخیص دهد. اگر مایع خونی نباشد، ظاهری مایل به زرد داشته باشد و پس از آسپیره شدن توده سینه ازبین برود، نیازی به آزمایش یا درمان بیشتر نخواهید داشت.
• اگر مایع، خونی به نظر برسد یا توده سینه از بین نرود، پزشک ممکن است نمونه‌ای از مایع را به آزمایشگاه بفرستد و شما را به جراح سینه یا رادیولوژیست ارجاع دهد.
• اگر مایع خارج نشود، پزشک احتمالاً یک سیستم تصویربرداری مانند ماموگرافی تشخیصی یا سونوگرافی را توصیه می‌کند. کمبود مایع یا توده سینه که پس از آسپیراسیون ناپدید نمی‌شود، نشان دهنده کیست جامد است. برای بررسی جزئیات سرطان می‌توان یک نمونه بافت از پستان برداشت.

کیست در سینه چگونه درمان می‌شود؟

کیست‌های ساده سینه که در سونوگرافی قفسه سینه مشخص می‌شوند یا پس از آسپیراسیون با سوزن ظریف فرو ‌می‌روند و علائم دیگری ایجاد نمی‌کنند، نیازی به درمان ندارند. بسیاری از کیست‌ها در طول زمان و بدون درمان ناپدید می‌شوند. اگر کیست باقی‌ماند، سخت‌تر شد یا اگر متوجه تغییراتی در پوست روی کیست شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

آسپیراسیون با سوزن ظریف

اگر در طی این روش بتوان تمام مایع کیست را خارج کرد، توده سینه شما ناپدید می‌شود و علائم شما بهبود می‌یابد. با این حال، برای برخی از کیست‌های سینه، ممکن است نیاز به تخلیه مایع بیش از یک بار باشد. کیست‌های عود‌کننده یا کیست‌های تازه تشکیل شده نیز شایع هستند. اگر کیست سینه برای دو تا سه سیکل قاعدگی باقی ماند و بزرگ‌تر شد، حتماً برای ارزیابی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

استفاده از هورمون

استفاده از قرص‌های ضد بارداری (دارو‌های ضد بارداری خوراکی) برای تنظیم چرخه‌های قاعدگی می‌تواند به کاهش تشکیل و عود کیست‌های سینه کمک کند. با این حال، به دلیل عوارض جانبی قابل توجه احتمالی، قرص‌های ضد بارداری یا سایر هورمون درمانی معمولاً فقط برای زنان با علائم شدید توصیه می‌شود. قطع هورمون درمانی پس از یائسگی نیز می‌تواند به پیشگیری از کیست سینه کمک کند.

جراحی

جراحی برای برداشتن کیست پستان تنها در شرایط غیرعادی، ضروری است. اگر تشکیل کیست تحریک‌کننده سینه هر ماه عود کند، یا کیست پستان حاوی مایع خونی باشد و اگر همه این موارد با ناهنجاری‌های مختلف همراه باشد، ممکن است با انجام جراحی، کیست یا کیست‌ها از پستان خارج شوند.

آیا کیست سینه خود به خود از بین می‌رود؟

بهبودی خودبه‌خودی کیست با توجه به نوع و ویژگی‌های تشکیل آن متفاوت است. کیست‌های خوش‌خیم، به‌ویژه آن‌هایی که به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد می‌شوند، بدون نیاز به درمان یا مداخله، خودبه‌خود پسرفت می‌کنند. توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های کیست در پستان به مراکز درمانی مراجعه کرده و با پزشک متخصص مشورت کنید.