بهترین زمان گذاشتن آی یو دی + مزایا و معایب!

• بارداری و زایمان

• ۱۸ فروردین ۱۴۰۳

استفاده از آی یو دی (IUD) یکی از راه‌های مطمئن جهت جلوگیری از بارداری است. در این روش با استفاده از قرار دادن یک جسم خارجی کوچک در رحم احتمال بارداری برای چندین سال تا 99 درصد کاهش می‌یابد. پیش از قرار دادن IUD لازم است که نکات مهمی را بررسی کنید تا به نتیجه مطلوبی برسید. یکی از این موارد انتخاب بهترین زمان گذاشتن آی یو دی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

آی یو دی چیست؟

IUD یک وسیله کوچک و T شکل است که با قرار گرفتن در رحم مانع بارداری می‌شود. این وسیله دارای یک نخ کوتاه است که در واژن قرار می‌گیرد و کنترل آن را تسهیل می‌کند. دو نوع مختلف از آی یو دی وجود دارد که هورمونی و غیر هورمونی هستند. آی یو دی هورمونی با ترشح مقدار کمی از پروژستین مخاط دهانه رحم را افزایش داده و از این طریق از نفوذ اسپرم  و تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کند. در آی یو دی‌های غیر هورمونی از فلز مس استفاده شده است. انتشار مس در محیط رحم عملکرد اسپرم را مختل می‌کند. این امر سبب می‌شود که سلول‌های تخم تشکیل شده دفع شوند. به طور کلی IUDهای مسی طول عمر بیشتری از نوع هورمونی آن دارند.

بهترین زمان گذاشتن آی یو دی

استفاده از آی یو دی می‌تواند در هر زمان انجام شود؛ اما با آگاهی از بهترین زمان استفاده از آن، نرخ موفقیت افزایش می‌یابد.

در زمان قاعدگی

پنج روز ابتدایی دوره قاعدگی بهترین زمان گذاشتن آی یو دی است. در این زمان دهانه رحم باز است و در نتیجه قرار دادن آی یو دی راحت‌تر انجام می‌شود. همچنین در اثر قرارگیری IUD زخم و یا خونریزی کمی اتفاق می‌افتد که این امر توسط خونریزی ناشی از قاعدگی پوشانده می‌شود.

پس از زایمان

پس از زایمان (طبیعی یا سزارین) نیز می‌توانید از آی یو دی استفاده کنید. به طور حدودی شش ماه پس از زایمان زمان لازم است تا با انجام تست‌های پزشکی مورد نظر، از این روش استفاده نمایید.

پس از سقط

امکان استفاده از این روش پیشگیرانه پس از سقط جنین نیز وجود دارد. باید توجه کنید که زمان سقط تأثیر مستقیمی بر زمان گذاشتن IUD دارد. به طور کلی در صورت انجام سقط در ماه‌های اولیه و عدم ایجاد عفونت رحم، می‌توان 5 روز پس از آن آی یو دی را کار گذاشت.

مراقبت‌های گذاشتن آی یو دی

IUD روشی مطمئن و ایمن است؛ اما لازم است قبل از قرار دادن آن، سلامت رحم و سیستم تولیدمثل فرد مورد معاینه قرار گیرد. برخی از این موارد در ادامه آورده شده است.

• آزمایش خون و اندازه‌گیری هموگلوبین
• بررسی لگن جهت تشخیص اندازه و شرایط رحم و تخمدان
• تست سرطان دهانه رحم (پاپ اسمیر)

همچنین پس از استفاده از IUD باید تحت نظر پزشک باشید و موارد زیر را مورد معاینه قرار دهید.

• بررسی نخ آی یو دی پس از اتمام دوره قاعدگی اول
• معاینه ترشحات و حساسیت‌های احتمالی رحم و تخمدان
• انجام آزمایش خون مجدد جهت بررسی کم‌خونی
• انجام سونوگرافی در صورت خارج شدن و یا جابه‌جایی آی یو دی
• چکاپ مداوم (هر شش ماه یکبار) در معاینات بعدی

مزایای استفاده از آی یو دی

آی یو دی یکی از روش‌های ایمن برای پیشگیری از بارداری است که با توجه به نوع آن می‌تواند تا حدود 10 سال از بارداری جلوگیری نماید. این روش تداخلی در رابطه جنسی و یا فعالیت‌های روزمره ایجاد نمی‌کند. همچنین در صورت تمایل به بچه‌دار شدن می‌توان این دستگاه را از بدن خارج کرد.

باید توجه داشت که آی یو دی تأثیری بر بیماری‌ها و یا عفونت‌های ناشی از رابطه جنسی ندارد. در نتیجه لازم است جهت پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی از دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نمایید.

خطرات استفاده از آی یو دی

اگرچه این روش ایمن است؛ اما لازم است به برخی نکات استفاده از آن توجه کنید تا بروز خطرات احتمالی را کاهش دهید. قرار دادن آی یو دی کمی دردناک است و ممکن است پزشک مصرف برخی مسکن‌ها را پیش از اقدام تجویز کند. همچنین در ساعات اولیه پس از گذاشتن IUD و یا چند روز اول، ممکن است علائمی مانند گرفتگی عضلات، سر درد و حالت تهوع را تجربه کنید. این نشانه‌ها عادی بوده؛ ولی در صورت ادامه‌دار بودنشان باید به پزشک مراجعه نمایید.

رعایت بهداشت شخصی و مراقبت از دستگاه آی یو دی بسیار ضروری است؛ زیرا ممکن است باعث عفونت رحم شود. گاهی ممکن است IUD از رحم خارج شود که در این صورت باید به پزشک مراجعه کرده و پس از بررسی شرایط بدنی به قرار دادن دوباره آن اقدام کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگرچه این روش به عنوان راهی مطمئن و کم‌خطر جهت جلوگیری از بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد، لازم است در صورت بروز هر یک از علائم زیر آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

• احساس درد با خونریزی در حین رابطه جنسی
• تغییر در میزان و یا نوع ترشحات واژن
• گرفتگی عضلات و یا درد شکمی طولانی‌مدت
• احساس جابه‌جا شدن و یا خروج آی یو دی از رحم

کلام آخر

آی یو دی ابزاری ایمن جهت پیشگیری از باروری بوده و جهت استفاده از آن باید مواردی را مورد توجه قرار دهید. یکی از این موارد آگاهی از بهترین زمان گذاشتن آی یو دی است. این زمان باید با توجه به شرایط عمومی بدن و همچنین سابقه بارداری شما توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین یک روش قابل بازگشت است و در صورت تمایل به بارداری می‌توانید آن را از رحم خود خارج نمایید.